SOYA VE KALP SAĞLIĞI

Kalbin en büyük dostu soya

Bugün özellikle en yaşamsal organlarımızdan olan kalbimizi korumak için doğal öneriler vereceğim. Kalp öylesine özel bir organ ki aslında sadece maddesel olarak değil manevi olarak da olumlu veya olumsuz alışverişlere çok açık.

Uz.Dr. Ender SARAÇ Bazı kalp ameliyatlarından sonra kişilerde huy değişiklikleri olabildiği gibi bazen de yoğun manevi olaylar veya stresten sonra da kalbin hastalanıp bozulabildiğini görüyoruz. Bu nedenle kalp rahatsızlıklarını sadece bedensel kökenli düşünmemek, kalbi tıbbi tedavinin yanında ruhsal tekniklerle desteklemek gerekir.

Ailesinde yaygın kalp ve damar hastalığı olan kişilerin mutlaka yılda bir kez kardiyoloğa başvurmaları ve gerekli kan testlerini, eko kardiografi, eforlu elektro, 3 boyutlu kalp anjiyoları gibi hekimin gerekli göreceği incelemeleri yaptırmaları gerekir.

Kalbinizi tanıyın

Kalbinizin büyüklüğünü biliyor musunuz? Elinizi uzatın ve sıkmadan gevşekçe bir yumruk yapın. Kalbiniz aşağı yukarı gevşek haldeki kendi yumruğunuza yakın bir boyuttadır.

Kalp ortalama bir yaşam süresi boyunca yaklaşık 1 milyon varili dolduracak düzeyde kan pompalar.

Mor ve yeşill gıdaları bol tüketin

1) Sigara içmeyin: Eğer sigara içiyorsanız, sigarayı bırakmanıza yardım edecek bir programa başvurun. Mümkün olduğu kadar pasif içici olacağınız durumlardan kaçmaya çalışın.
2) Bel ölçünüzü kontrol edin: Özellikle bel ve gövde kısmınızdaki ekstra kilolar sağlıklı bir kalbe kavuşmak için gösterdiğiniz çabalara köstek olur. Kilonuzu kontrol etmek ve doğru düzeyde tutmak için biraz araştırma yapın, bir programa katılın ya da bir beslenme uzmanıyla konuşun. Bu rakamları bir kenara not alın, bel-göbek civarı erkeklerde 94, kadınlarda 88 santimi geçmemeli yoksa kalp-damar hastalıkları riski artıyor.
3) Stresin üstesinden gelin: Stresle savaşmak için bazı stratejiler öğrenin. Doğru nefes alıp verme yöntemlerinden nasıl düşüneceğinizi kontrol etme tekniklerine kadar, stresin üstesinden gelmeyi öğrenmenizi sağlayacak birçok yenilikçi ve etkili yöntem mevcut.
4) Biraz egzersiz yapın: Önce 10 adım atın, sonra bir 10 adım daha... Ffarkında olmadan, tavsiye edilen günlük egzersiz süresi olan yarım saati değerlendirir hale geleceksiniz. Her gün mutlaka en az yarım saat ama en iyisi 45 dakika, hatta 1 saat yürüyüş yapın.
5) Kalp dostu gıdalar: Her gün 1 avuç mor tüketin. Özellikle nar, mor üzüm, karadut, böğürtlen, yaban mersini gibi koyu mor renkli gıdaları mevsiminde ve katkı eklenmemiş haliyle tüketin. Mor ve yeşil gıdalar kalbin dostudur unutmayın. Taze fasulye, semizotu, ceviz, derin su balıkları özellikle de somon, limon, aşırıya kaçmadan tuzsuz Antep fıstığı, fındık, zeytinyağı, çiğ veya pişmiş yenilen yeşillikler, kuşburnu meyvesi, greyfurt, taze turunçgiller, yulaf, tam tahıllar, çavdar, soğan, sarımsak özellikle de taze olanları ilk başta akla gelenlerdir.

Zeytinyağında kolesterol riski yok

Türk toplumu olarak yağlı yemekleri ve kızartmaları seviyoruz ama sonrasında da bu lezzetli ama ağır beslenme şekli çeşitli sorunlarla bize geri dönebiliyor. Özellikle de fazla kilo ve çeşitli sindirim sorunlarıyla kendini gösteriyor. Daha da önemli bir konu ise trans yağlar. Trans yağ asitleri, sıvı bitki yağlarının hidrojen bulunan bir ortamda işlemden geçirilmesiyle elde edilen ve daha çok sanayide kullanılan bir yağ cinsidir.
Trans yağ, yemeklik ve kahvaltılık margarinlerin bazılarında yaygın kullanılıyordu ama artık iyi firmalar ürünlerini bu zararlı yağdan arındırdı), kısmen hidrojene bitkisel yağlarda, derin tavada kızartılmış patates, fast food yiyeceklerde, sanayi tipi kek, pasta, kurabiye gibi atıştırmalık ürünlerde daha yaygın olarak bulunur. Ancak ülkemizde margarin üreticileri konuya hassasiyet gösteriyor ve eskisine göre trans yağsız veya daha az trans yağlı ürünlerin üretimine önem veriyor.

Kalp damar hastalıklarına yol açabilir

Trans yağların yüksek kullanımı, kalp ve damarlar için zararlı olan LDL (bir tür kötü kolesterol) düzeyini artırır, kalp ve damar hastalıklarına yol açabilir. Alışveriş yaparken ürünlerin mutlaka içindekiler bölümünü okuyun. Eğer trans yağ, hidrojene doymuş yağ varsa bunun ne kadar yoğunlukta veya azlıkta olduğuna dikkat ederek alışveriş yapın. Zeytinyağında hiç trans yağ bulunmadığını da belirtmeliyim. Ancak zeytinyağında da sonuçta yaklaşık tereyağ kadar kalori olduğunu unutmayın. Fazla tüketildiğinde şişmanlığa yol açarak yine kalp ve damar hastalıkları riskini artırabilir. Zeytinyağı aşırı tüketilirse kanda trigliserit düzeyini artırabilir.

Hastalıklarla savaşmak için; soya

21’inci yüzyılda en çok bahsedilen gıda kaynaklarının biri soyadır. Yalnız bir konuda hala bir tereddüt var ki, genetiğiyle oynanmış yani GDO’lu soyaların sağlık açısından riskli olabileceği yönünde. Bu konuyu bir tarafa koyarsak özellikle genetiğiyle oynanmamış soyanın çok değerli ve yararlı bir gıda olduğunu söyleyebilirim. Japonlar’ın uzun yaşama sırrı da işte bu. Bitkisel protein kaynağı olan soyayı çok tüketen Uzakdoğu’da yüksek kolesterol, kalp-damar hastalıkları ve kanser gibi pek çok hastalığa yakalanma riski hayvansal protein tüketen toplumlara göre daha düşüktür.

Kolesterol kontrol altında

Yüksek kolesterol, günümüzde sık görülen bir hastalık. Son yıllarda yapılan araştırmalar beslenmeye soyanın da dahil edilmesinin veya hayvansal protein yerine soya proteini tüketiminin kandaki kolesterol miktarını düşürdüğünü gösteriyor. Bu kolesterol düşürücü etkiyi, soyanın içindeki besin öğelerinden biri olan ‘izoflavonlar’ sağlıyor. Yine araştırmalara göre, yağ oranı düşük gıdalar tüketmelerine rağmen kolesterolü yüksek olanların, soya ağırlıklı beslenerek toplam kolesterol ve kötü kolesterol olan LDL’si düşüyor. Kolesterol düşürücü etkisi, koroner kalp hastalığına karşı güçlü bir silah olarak destekleniyor.

İşte doğal destekler

Mutlaka hekiminize danışarak Omega-3 yağı destekleri, Co-enzim Q-10, folik asit, üzüm çekirdeği preperatları, E-vitamini, nar ve yeşil çay ekstreleri gibi bazı preparatların yararı olabilir.

Kalp için yararlı çaylar

Kalp hastası olan kişiler asla kendiliğinden kardiyoloğun yazdığı ilaçları değiştirmemeli ve çay dahi olsa mutlaka hekimlerine danışmalı. Başta akdiken bitkisi olmak üzere kuşburnu, limon, böğürtlen gibi mor renkli çaylar kalp-damar sağlığı için yararlıdır.

Kalp koruyucu salata

Aslında tüm yeşillik ve salatalar kalp için uygun ve sağlıklı ama bu salata özellikle kalbe yararlıdır.

Malzemeler 1 demet taze semizotu, 6 adet ceviz içi, 1 limon suyu, 2 çorba kaşığı sızma zeytinyağı, 1 çorba kaşığı taze çekirdekli kara üzüm, 4 dal taze nane, 6-8 adet taze gül yaprağı, Biraz dereotu, salatalık, domates (kışın kurutulmuş yaz domatesi kullanın.)

Hazırlanışı: Malzemeler ince ince doğanır ve karıştırılır. Üzerine limon suyu ve zeytinyağı ilave edilir. Kesinlikle tuz kullanılmamalı. Semizotu, Omega-3 yağ asitleri, ceviz içi zengin Omega-3 içerikleri ile kalp ve dolaşım için son derece faydalı. Taze limon suyu içerdiği C vitamini ile zindelik verir.
Zeytinyağının içindeki doymamış yağ asitleri kalbin dostudur. Çekirdekli üzüm güçlü bir antioksidan olan proantosiyadin içerir. Bu çok güçlü bir damar koruyucu ve dolaşım destekleyicisidir. Kolesterolü düşürücü etkisi vardır. Nane ve gül yaprağı kalp çakrasını açabilen özelliktedir.